Haalbaarheid en veiligheid van elektromyostimulatie van het hele lichaam bij kwetsbare ouderen: een pilotproef

Frailty wordt gedefinieerd als een “toestand van verhoogde kwetsbaarheid voor een slechte afstemming van de homeostase na een stressor evenement” (Clegg et al., 2013) en wordt geassocieerd met verschillende negatieve gebeurtenissen, waaronder vallen, invaliditeit, ziekenhuisopname, verlies van onafhankelijkheid en verhoogde mortaliteit (Vermeiren et al., 2016). Sarcopenie, een afname in spiermassa en -kwaliteit, is een belangrijke determinant van fysieke kwetsbaarheid (Bernabei et al., 2014). Tijdens het verouderen leiden complexe mechanismen tot een afname van de spiermassa en -kwaliteit, met name in de onderste ledematen (Amara et al., 2014). Oefentraining is essentieel bij de preventie van sarcopenie en kwetsbaarheid, omdat het een positief effect heeft op verschillende fysiologische systemen (zoals het spiersysteem) en biologische processen (zoals ontsteking) (Dent et al., 2018; Dent et al., 2019).

Whole-Body Electromyostimulation (WB-EMS) kan een alternatief zijn voor intensieve oefenprogramma’s voor ouderen met functionele beperkingen. Het wordt gedefinieerd als de gelijktijdige toepassing van elektrische stimuli op alle belangrijke spiergroepen, met als doel spieraanpassingen te stimuleren (Kemmler et al., 2020a). WB-EMS is effectief gebleken bij oudere mensen zonder functionele beperkingen, maar er is beperkt bewijs voor de effectiviteit ervan bij kwetsbare ouderen. Bovendien zijn er zorgen over de veiligheid, vooral vanwege het risico op ernstige spierschade, zoals rhabdomyolyse, die kan optreden bij overbelasting van de spieren (Stöllberger en Finsterer, 2019).

Een pilotstudie werd uitgevoerd om de haalbaarheid, veiligheid en voorlopige werkzaamheid van WB-EMS bij kwetsbare ouderen te evalueren. De studie toonde aan dat WB-EMS haalbaar en veilig was bij ouderen in verzorgingshuizen, met hoge tevredenheid en acceptatie van de training. Bovendien waren er geen tekenen van ernstige spierschade zoals rhabdomyolyse. Voorlopige werkzaamheid werd ook waargenomen, met verbeteringen in kracht en functionele capaciteit bij deelnemers. Echter, verdere studies met grotere steekproeven zijn nodig om de effectiviteit van WB-EMS op belangrijke uitkomsten zoals functionele capaciteit en valpreventie te bevestigen.